Wensenboekje Netwerk Palliatieve Zorg Twente

De in 2019 geïntroduceerde wensenboekjes van het Netwerk Palliatieve Zorg Twente zijn een groot succes. Al meer dan 80.000 exemplaren zijn er sindsdien verspreid. Hoewel het boekje ‘Als ik nadenk over mijn laatste levensfase, dan wil ik graag…’ in de wandelgangen voortdurend ‘het wensenboekje’ wordt genoemd, is het veel meer dan dat. Het bevat namelijk ook praktische informatie over medische beslissingen en het geeft tips voor gespreksonderwerpen met artsen. De redactie van Palliaweb sprak met Maureen Nordkamp over de vraag: hoe breng je de boekjes in de praktijk aan de man/vrouw?

Onze collega Maureen Nordkamp is geïnterviewd door Rob Bruntink voor de website Palliaweb over het wensenboekje. Hieronder het hele interview.

'Maureen Nordkamp (wijkverpleegkundige Zorgfederatie Oldenzaal)
Maureen Nordkamp is wijkverpleegkundige bij de Zorgfederatie Oldenzaal, een organisatie waaronder zowel thuiszorg als enkele verpleeghuizen en aanleunwoningen vallen. Nordkamp is tevens stomaverpleegkundige, en aandachtsvelder palliatieve zorg.

Het boekje is een ideaal handvat
'Aan wie ik het boekje wel en niet geef, is niet eenvoudig uit te leggen. Het is vooral een kwestie van aanvoelen en aftasten. Ik spreek natuurlijk veel met ouderen, meestal zeventigers en tachtigers. Als iemand zegt dat hij zich steeds slechter voelt, haak ik daarop in: ‘Staat u ervoor open om na te denken over de laatste levensfase?’ De meesten antwoorden daar positief op. Veel ouderen die ik spreek, vinden het lastig om uit zichzelf met hun naasten te praten over de laatste levensfase. Zo’n boekje kunnen ze dan mooi als handvat gebruiken.'

‘Denkt u weleens na over de dood?’
'Soms is het niet zo duidelijk of mensen ervoor open staan. Dat tast ik dan af met een open vraag. ‘Denkt u weleens na over de dood’, vraag ik dan bijvoorbeeld. En als ze ‘Ja’ zeggen, is het een kleine stap om het gesprek te vervolgen met de vraag wát ze daarover denken. Hebben ze bepaalde wensen in gedachten?'
'Soms kan ik in gesprekken de achteruitgang van hun conditie benoemen. Ik vraag dan hoe zij die ervaren, en hoe zij over de toekomst denken. Je merkt dan vrij snel in hoeverre gedachten over het levenseinde daar een onderdeel van zijn. Tijdens dit soort gesprekken breng ik ook regelmatig het wensenboekje ter sprake.'

Ik breng het zo vrijblijvend mogelijk
'Collega-verpleegkundigen uit de Zorgfederatie kunnen mij als aandachtsvelder palliatieve zorg inschakelen. Zij geven dan door bij welke patiënt ik dan even op bezoek moet. Vaak is dan al vastgesteld dat de patiënt nabij de laatste levensfase is. In een gesprek ga ik daarop door. In dat soort situaties breng ik het wensenboekje ook regelmatig in. Ik zeg dan: ‘Kijk, ik heb hier een naslagwerk voor u. Kijk er eens naar. Niets moet, alles mag. U kunt een deel ervan invullen, of het hele boekje, kijk maar.’ Ik breng het zo vrijblijvend mogelijk.'

Het invullen van zo’n boekje geeft rust
'Ik vind het wel belangrijk om het boekje zo tijdig mogelijk onder de aandacht te brengen. Dan kan het de grootste waarde hebben. Ik merk in de praktijk dat het mensen rust geeft als ze zo’n boekje invullen. Of: als ze er gesprekken over voeren met hun naasten. Het voelt voor hen waarschijnlijk alsof ze iets hebben afgevinkt. Zo van: ‘Fijn, alles is besproken of vastgelegd’. Als je er pas mee komt aanzetten als iemand terminaal is, dan ben je volgens mij rijkelijk laat.'

Ze hoeven het niet in één keer in te vullen
'Ik vind het waardevol dat het boekje niet alléén over de laatste levensfase gaat. Er staan ook algemene vragen in over het leven van de patiënt zelf. Over wie ze zijn, waar ze trots op zijn, wanneer ze het meest ondeugend waren, wat in het leven altijd belangrijk is geweest, et cetera. Al met al staan er best veel vragen in. Ik zeg dan ook regelmatig dat mensen het niet in één keer hoeven in te vullen. Ze kunnen het ook over een paar weken of maanden verdelen.'

Heeft u belangstelling voor een wensenboekje of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Maureen Nordkamp of Susan Nijmeijer via telefoonnummer: 0541-513433